Λίγο μετά τις 10.30 το βράδυ της Παρασκευής, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της δεύτερης μέρας του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ. Από τις 10 το πρωί πραγματοποιούνταν τοποθετήσεις συνέδρων, χωρισμένες σε δύο κύκλους: από το πρωί μέχρι αργά το μεσημέρι οι σύνεδροι μιλούσαν για τα πολιτικά τεκταινόμενα, την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά στον 21ο αιώνα. Στη συνέχεια και μέχρι τη λήξη, ο κύκλος τοποθετήσεων αφορούσε το Κόμμα, τη συγκρότηση και το ρόλο του.
Αρκετές ήταν οι τοποθετήσεις που ασκούσαν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση, τονίζοντας ότι «δεν πρέπει να θεωρήσουμε το μνημόνιο το δικό μας πρόγραμμα» και καλώντας την να πάρει πρωτοβουλίες για επίτευξη αριστερών ριζοσπαστικών τομών, σε πεδία έξω από τα όρια της συμφωνίας με τους δανειστές.
Στον αντίποδα, υπήρξαν τοποθετήσεις, κατά βάση κυβερνητικών στελεχών (π.χ. Δραγασάκης, Παππάς), που μίλησαν για έξοδο από «αυταπάτες» και υποστήριξαν τη θέση ότι το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα δεν είναι δείγμα ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής αλλά «μείγμα» που περιλαμβάνει και στοιχεία της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.
Τοποθετήσεις συνέδρων
Τις πρώτες ώρες η παρουσία στην αίθουσα ήταν υποτονική.
Οι τοποθετήσεις των συνέδρων μιλούσαν για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά το Γενάρη του ’15, αποπνέοντας αίσθημα υπερηφάνειας για το πρώτο διάστημα διακυβέρνησης του κόμματος και για την πολύμηνη διαπραγμάτευση.
Ο Γιάννης Μπαλάφας, υφυπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, μιλώντας στον πρώτο κύκλο, αναφέρθηκε σε όσα διαδραματίστηκαν από τον Ιανουάριο του 2015, έως σήμερα ενώ επισήμανε ότι, ακόμα και τώρα, υπάρχει ελλιπής ενημέρωση, ενώ, ειδικά σε ό,τι αφορά την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης, είπε ότι ορισμένα μέτρα θα έπρεπε να έχουν ληφθεί γρηγορότερα.
Λίγο αργότερα μίλησε ο Πάνος Τριγάζης, ιστορικό στέλεχος του χώρου και ειδικότερα του τμήματος Διεθνούς Πολιτικής, ο οποίος τόνισε ότι «στο κέντρο του συνεδρίου μας βρίσκεται η ανασυγκρότηση του κόμματός μας ως κόμματος των μελών, αλλά και ως κόμματος δεμένου με την κοινωνία. Ούτε στιγμή δεν πρέπει να φεύγει από το οπτικό μας πεδίο ότι σε όλες τις φάσεις της νικηφόρας πορείας μας την κύρια προωθητική δύναμή μας αποτέλεσε η κοινωνία και εκείνες οι δυνάμεις της, κυρίως τα λεγόμενα μη προνομιούχα στρώματα και η νεολαία, που «δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό».
«Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερά στον 21ο αιώνα», είπε ο Πάνος Τριγάζης και συμπλήρωσε: «αυτό συμβαίνει όχι γιατί είμαστε αρνητές της ιστορίας δύο αιώνων της αριστεράς και του κομμουνιστικού κινήματος, από το οποίο πολλοί εξ ημών προερχόμαστε, αλλά γιατί η σύγχρονη αριστερά οφείλει να οικοδομηθεί σε σύγχρονο και πρωτόγνωρο οικονομικοκοινωνικό και περιβαλλοντικό έδαφος».
Ο Γιάννης Μπουρνούς, μέλος της ΠΓ και υπεύθυνος Διεθνών του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας λίγο αργότερα, τόνισε:
«Αν περιοριστούμε στην διαχείριση της κρίσης, αυτή θα μετατραπεί σε κρίση διαχείρισης», αναφέροντας ότι «δεν ταιριάζει στον χώρο αυτό να αποδεχθεί την ατσάλινη νομοτέλεια του νεοφιλελευθερισμού».
Ο Γιάννης Μπουρνούς επισήμανε την ανάγκη για κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες σε Ελλάδα κι Ευρώπη με στόχο την αλλαγή των συσχετισμών. Το μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε στους Ευρωπαίους Πράσινους και Σοσιαλδημοκράτες παρατηρώντας ότι πρέπει να απαντήσουν στο δίλημμα: ή του δρόμου της Σλοβακίας, όπου η Σοσιαλδημοκρατία συνεργάζεται με ακροδεξιούς από την μια ή του δρόμου της Σοσιαλδημοκρατίας της Πορτογαλίας και της Μ. Βρετανίας.
Είπε ακόμα ότι «τους συσχετισμούς δεν θα τους αλλάξουμε νεκραναστένοντας τα ορφανά του εκσυγχρονισμού», ενώ ζήτησε την άμεση αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης «χωρίς μα και ξεμα». Το μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι δεν είναι δυνατόν να ακούγονται από στόματα κυβερνητικών στελεχών θετικά σχόλια για την συμφωνία CETA, ενώ ζήτησε «να τελειώνουμε με τους ακροδεξιούς μηχανισμούς στα σώματα ασφαλείας».
Ο Γ. Μπουρνούς έθιξε ακόμα το ζήτημα των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας και της μισθοδοσίας του κλήρου, ενώ, με αφορμή την παρουσία στο συνέδριο αντιπροσωπείας του HDP, αναφέρθηκε στους αγώνες του Τουρκικού λαού τονίζοντας ότι «δεν μπορούμε να φοβηθούμε την Μέρκελ και τον Μοσκοβισί».
Στη συνέχεια τοποθετήθηκε ο Χάρης Γολέμης, διευθυντής του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» και μέλος της ΠΓ. Ορισμένα σημεία από την τοποθέτησή του ήταν τα εξής:
-Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι χωρίς την απαλλαγή από την εποπτεία, τη διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους και τη ριζική μείωση των στόχων επίτευξης πλεονασμάτων, που θα μπορούσαν να επιφέρουν χαλάρωση της λιτότητας, δεν μπορεί να υπάρξει αριστερό success story.
-Θεωρώντας δεδομένη αυτή την ανάγκη ανατροπής του υφιστάμενου πλαισίου, οι συμμαχίες με τις χώρες του Νότου και ο διάλογος με τη σοσιαλδημοκρατία που πρέπει να είναι επιλεκτικός και προσεκτικός, είναι χρήσιμες και καλώς επιδιώκονται, φτάνει να μην εξαντλούν την ευρωπαϊκή στρατηγική του κόμματος».
Αναφορικά με τις σχέσεις κυβέρνησης-κόμματος, ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να δρα αιφνιδιάζοντας το κόμμα.
- Στο πλαίσιο του ΚΕΑ, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να προωθήσει σχήμα ενισχυμένης συνεργασίας με τα ομόλογα κόμματα του ευρωπαϊκού Νότου. Συνεργασία για παρεμβάσεις στα ευρωπαϊκά όργανα.
- Δεδομένου ότι συγκρούσεις με τους θεσμούς θα εξακολουθήσουν στο μέλλον, ενώ και οι ευρωπαϊκές εξελίξεις, όπως και η στάση ορισμένων χωρών όπως της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα κάθε άλλο παρά προβλέψιμη είναι, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι δια παν ενδεχόμενο.
- Δεν κυβερνάμε πάση θυσία παρά μόνο εφόσον μπορούμε να προστατέψουμε τα λαϊκά συμφέροντα, όσο είναι δυνατόν αυτό μέσα σε ασφυκτικές μνημονιακές συνθήκες.
- Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι ένα ισχυρό πολυτασικό, δημοκρατικό, μη αρχηγικό κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, απολύτως διακριτό από τη σοσιαλδημοκρατία.
Η Κατερίνα Κνήτου, μέλος της Πρωτοβουλίας των «53+», ανέφερε στην τοποθέτησή της ότι «στόχος ήταν και παραμένει η ανακούφιση των υποτελών τάξεων, στόχος που αν και υπηρετείται ελλιπώς, παραμένει ζωντανός και ταυτόχρονα είναι ο όρος για την παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση.
Μιλώντας για τις σχέσεις κόμματος-κυβέρνησης είπε ότι υπήρξαν κρίσιμες αποφάσεις που ελήφθησαν ερήμην των μελών του κόμματος.
Η κ. Κνήτου τάχθηκε υπέρ της αξιοποίησης των σχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ με τα κινήματα και τον επανασχεδιασμό της στρατηγικής του, προκειμένου να αποκτήσει την ιδεολογική ηγεμονία, ενώ τόνισε ότι παραμένει ο στρατηγικός στόχος για «σοσιαλισμό με ελευθερία και δημοκρατία».
Ανέφερε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «ήλθε όχι ως διαχειριστής της απελπισίας, αλλά για να αλλάξει την κοινωνία», ενώ πρόσθεσε ότι «ξεκινώντας από την υποχώρηση (του Ιουλίου 2015) και την υποχρεωτική συμφωνία, αν και όλο αυτό ερμηνεύθηκε σωστά ως προϊόν εκβιασμού, εντούτοις στην πορεία η εξήγηση αποδυναμώθηκε και τώρα φαίνεται ότι οι μνημονιακές δεσμεύσεις αποτελούν το δικό μας πρόγραμμα.
Αυτή η τακτική μπορεί να δημιουργήσει την στρεβλή αντίληψη ότι όλοι ίδιοι είναι είπε η κ. Κνήτου, προσθέτοντας ότι «η συμφωνία με το πιστόλι στον κρόταφο, μπορεί να είναι ηπιότερη από εκείνη της ΝΔ, αλλά απέχει έτη φωτός από ένα ταξικό κοινωνικό πρόγραμμα» και αναφέροντας στην συνέχεια ότι «πρέπει να αποφευχθεί η αντίληψη ότι η ήττα και ο συμβιβασμός είναι στρατηγική μας επιλογή και να αποσαφηνιστεί ότι το μνημόνιο δεν είναι δικό μας, (αποσαφήνιση) και για την σχέση μας με τα κινήματα και την κοινωνία στην πορεία απεγκλωβισμού από το μνημόνιο».
Έκανε λόγο για απαίτηση των ευρωπαϊκών ελίτ, υιοθέτησης του μνημονίου εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ και πρόσθεσε ότι η άρνησή μας είναι διαχωριστική γραμμή με το φιλελεύθερο μπλοκ στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Η κ. Κνήτου ανέφερε ότι το παράλληλο πρόγραμμα λειτουργεί ανταγωνιστικά προς το μνημόνιο στην πορεία απεγκλωβισμού από αυτό και επισήμανε ότι η καθυστέρηση υλοποίησης του παράλληλου προγράμματος συνιστά σοβαρή αδυναμία, η οποία αθροιζόμενη με φαινόμενα καταστολής, αμφισημιών, και προνομιακής συνάντησης με δικαστικούς, την ώρα που τα ΜΑΤ καταστέλλουν διαδηλώσεις, συσκοτίζουν σειρά θετικών πρωτοβουλιών στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση.
Τάχθηκε υπέρ της επιτάχυνσης της υλοποίησης του παράλληλου προγράμματος και όλο αυτό να γίνει αντικείμενο αυτοτελούς συζήτησης στα κομματικά όργανα και στο σύνολο του κόμματος.
Η Κατερίνα Κνήτου κάλεσε σε αυτοκριτικό αναστοχασμό της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ και σε άμεση αποκατάσταση της σχέσης του με τμήματα της κοινωνίας που πλήττονται από υφεσιακά μέτρα.
Κάλεσε δε σε θέσπιση, με απόφαση του Συνεδρίου, Κώδικα Δεοντολογίας και πρότεινε να μην είναι κανένας υποψήφιος αν δεν τηρεί τις συλλογικές αποφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ και τέλος, είπε ότι οι τηλεοπτικές συμμετοχές (στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ) δεν πρέπει να είναι ατομική υπόθεση ενός εκάστου.
Βαδίζοντας προς το απόγευμα, η συζήτηση πέρασε πια στο δεύτερο κύκλο («ο ρόλος του Κόμματος»), το ακροατήριο στην αίθουσα του συνεδρίου άρχισε να γίνεται όλο και πιο μαζικό.
Ο Κώστας Ζαχαριάδης, διευθυντής της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, τόνισε ότι βιώνουμε «ένα μοναδικό εγχείρημα διακυβέρνησης με κορμό την Αριστερά». Σημεία από την τοποθέτησή του:
-Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλουμε να γίνει κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας και της κεντροαριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα της Αριστεράς. Περνάμε ιστορικές στιγμές και στο κόμμα και στην κυβέρνηση γιατί παρά τους ιστορικούς συμβιβασμούς που κάναμε προχωράμε και συνεχίζουμε. Με μεγαλύτερη ορμή και αποφασιστικότητα. Να αλλάξουμε και να επαναθεμελιώσουμε την Ε.Ε. Το 2018 η Ελλάδα θα είναι ελεύθερη από Μνημόνιο και ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας θα πετύχουμε το ιστορικό επίτευγμα να φύγουμε από την επιτροπεία.
Λίγο αργότερα, η Ράνια Σβίγκου, εκπρόσωπος Τύπου και μέλος της ΠΓ του κόμματος, ανέφερε:
Ο πόλεμος μέχρι εσχάτων από τα ΜΜΕ, είναι η καλύτερη απόδειξη ότι βρισκόμαστε ενάντια στα σχέδια διαπλοκής. Η επικοινωνία σχεδιάζεται πάνω στην πολιτική και όχι το αντίθετο. Την πολιτική με ταξική μονομέρεια πρέπει να προβάλλουμε. Δεν κόβουμε κορδέλες για να φωνάξουμε τις κάμερες, αλλά υλοποιούμε τομές μέσα στην κοινωνία.
Ο Πάνος Λάμπρου, μέλος της ΠΓ, μέλος των «53+» είπε:
Είναι σίγουρο ότι δεν τους φτάνει ο οδυνηρός συμβιβασμός. Ζητούν τώρα με θράσος να υιοθετήσουμε το Μνημόνιο. Η υπογραφή μας είναι προϊόν αδίστακτου συμβιβασμού. Τους επιστρέφουμε την πατρότητα. Δικό μας καθήκον ένα παράλληλο πρόγραμμα που θα υπονομεύει τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Ζητούν να γίνουμε ένα κανονικό κόμμα, να βάλουμε γραβάτες, να ξεχάσουμε το Γρηγορόπουλο, τις Σκουριές. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα γίνει ποτέ καθεστώς, δεν θα μπούμε στο κάδρο που έχουν ετοιμάσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμμένει στην κατάργηση της χρήσης χημικών. Ο απεργός, ο συνταξιούχος, ο διαδηλωτής δεν είναι εχθρός μας. Μην συνηθίσουμε σε μια κοινωνία ηττημένη. Μας ζητούν να μπούμε στον κόσμο τους. Μην τους αφήσουμε. Το κόμμα μας, σταθερά στο πλευρό της κοινωνίας και των αδικημένων.
Λίγο αργότερα, το λόγο πήρε ο Υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης:
- Ο λαός έκανε μια επιλογή που επιβεβαιώθηκε, ο λαός εμπιστεύτηκε το ΣΥΡΙΖΑ όχι ως το μικρότερο κακό αλλά ως πορεία μετάβασης σε ένα νέο ιστορικό κύκλο. Η ψήφος στο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι συνδικαλιστική. Οι πολίτες επιλέγουν το ΣΥΡΙΖΑ γιατί ιχνηλατούνται δρόμοι για μια διαφορετική προοπτική.
- Η επιλογή της αριστερής διακυβέρνησης αποτελεί ένα στοίχημα. Η ρύθμιση του χρέους έχει συνομολογηθεί από τους δανειστές ως στοιχείο για να βγούμε από την κρίση. Η μάχη της βελτίωσης της καθημερινότητας, αυτή τη μάχη πετύχαμε φέτος να ανοίξουν τα σχολεία φέτος πρώτη φορά χωρίς προβλήματα. Μάχη για ανατροπή του ρατσισμού. Μάχη για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων που χάρη στο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκει ανταπόκριση στην κοινωνία.
Δεν είμαστε ικανοποιημένοι από το σημερινό σχολείο. Το τριετές σχέδιο της μεταρρύθμισης για την εκπαίδευση προϋποθέτει μεγαλύτερη χρηματοδότηση προς όφελος της Δημόσιας Εκπαίδευσης και αυτό αποτελεί δέσμευση της αριστερής κυβέρνησης.
Σε σχέση με τη γνωστή πλέον διαμάχη του με την Εκκλησία, με αφορμή το μάθημα των θρησκευτικών, ο Νίκος Φίλης είπε: «Υπάρχουν πολλά πεδία διευθετήσεων στο θέμα των σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας. Η πρόσφατη αιφνίδια ανάφλεξη στο θέμα των θρησκευτικών ελπίζουμε να μην επιβεβαιώσει τους φόβους για αναμειξη της Εκκλησίας στην πολιτική. Δεν πρόκειται για κάποια αντιπαλότητα αλλά για υπεράσπιση του δημοκρατικού χαρακτήρα του Δημόσιου Σχολείου», με το κοινό να ξεσπά σε χειροκροτήματα.
Ο Κώστας Δουζίνας, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ανέφερε στην τοποθέτησή του:
- Προς τα που να πηγαίνει μια αριστερή κυβέρνηση; Αυτό που πρέπει να κάνει είναι να περνάει δυνατότητες από το κεφάλαιο στην εργασία. Πως θα το πετύχουμε; Αν κάθε σχεδιασμός επιφέρει μία ρήξη στην κοινωνία. Κάθε φορά που πετυχαίνουμε κάτι θα πρέπει να προχωράμε στο επόμενο βήμα. Η ιδέα του κομμουνισμού είναι ο προσανατολισμός. Ο σοσιαλισμός θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει. Οι βουλευτές και το κόμμα έχουν μείνει έξω από το σχεδιασμό. Αν προσπαθούμε να προχωρήσουμε στο δημοκρατικό σοσιαλισμό θα πρέπει κάθε σχέδιο να μπαίνει σε διαβούλευση. Αυτό είναι που θα φέρει μαζί την κυβέρνηση, το κόμμα και τα κινήματα. Είναι θέμα ιδεολογικό και βαθύτατο πολιτικό που έχουμε μείνει πίσω και πρέπει να αλλάξει. Εργαστήρι ιδεών έχουμε φτιάξει στη Βουλή. Κόμμα και βουλευτές πρέπει να μπουν στην καρδιά της πολιτικής που έχουμε.
Αρκετά αιχμηρός ήταν στην τοποθέτησή του ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πάνος Σκουρλέτης, άσκησε έμμεση κριτική σε συντρόφους του, μέλη της κυβέρνησης. «Πολλές μάχες στη διαπραγμάτευση τις δώσαμε μόνοι» είπε ο κ. Σκουρλέτης, κάνοντας λόγο για την απαραίτητη «αλληλεγγύη» που πρέπει να υπάρχει ανάμεσά μας.
«Αυτή η συμφωνία (του καλοκαιριού του ’15) έχει πολλές αναγνώσεις», είπε ο Πάνος Σκουρλέτης, τονίζοντας ότι στις διαπραγματεύσεις δεν πρέπει να πηγαίνουμε αμυντικά. «Χρειάζεται να φύγει το 17% της ΔΕΗ, που είναι τώρα στο ΤΑΙΠΕΔ» είπε, ώστε να μην κινδυνεύει με πώληση σε ιδιώτες.
«Εμείς δεν υιοθετούμε το πρόγραμμα αυτό και δεν πρέπει ούτε στιγμή να πάψουμε να το λέμε», υπογράμμισε. Τόνισε επίσης ότι πρέπει να υπάρχει ένα «πολιτικό κέντρο» λήψης αποφάσεων και αυτό πρέπει να είναι το κόμμα.
Ο Πάνος Σκουρλέτης έκλεισε λέγοντας: «Θα ήθελα μετά από χρόνια να βλέπουν οι τότε αριστεροί, το Νίκο το Φίλη ή τον Πάνο το Λάμπρου και να αισθάνονται τόσο υπερήφανοι όσο εμείς αισθανόμαστε για τον Τάκη Μπενά».
Ο Υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ήταν αρκετά παιγνιώδης στο ύφος του, ξεκινώντας με μία φράση του Μίλαν Κούντερα, ο οποίος ορίζοντας το φλερτ, είπε ότι είναι η υπόσχεση για σεξ χωρίς εγγυήσεις.
«Έτσι πορευόμαστε κι εμείς» στο στόχο, είπε, δεν έχουμε σιγουριά, δεν έχουμε πλήρεις εγγυήσεις.
- Αυτοί που πιστεύουμε στον σοσιαλισμό και στον κοινωνικό μετασχηματισμό, πιστεύουμε χωρίς εγγυήσεις, πουθενά δεν γράφεται, δεν υπάρχει υποσημείωση στα βιβλία της Αριστεράς ότι παλεύουμε μόνο με τη σιγουριά, παλεύουμε μόνο γι’ αυτά που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι θα κερδίσουμε. Παλεύουμε όποιες και να είναι οι συνθήκες, όποιοι και να είναι οι συσχετισμοί».
- Δεν ξέρουμε τι θα γίνει με την κρίση αλλά εμείς δεν θα επιστρέψουμε στο νεοφιλελευθερισμό. Κάτι πολύ βαθύ έχει αλλάξει σε αυτόν τον καπιταλισμό. Μέχρι και η πρωθυπουργός της Βρετανίας ενσωματώνει αιτήματα παροχής δικαιωμάτων στα συνδικάτα κλπ. Αυτό δεν το έχει καταλάβει ο κ. Μητσοτάκης. Δεν έχουμε εγγυήσεις αλλά πρέπει να ανοίξουμε την κάθε χαραμάδα, να συζητήσουμε με την σοσιαλδημοκρατία χωρίς ποτέ να ξεχνάμε ότι είμαστε κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Αυτή είναι η αρχή μας και η εμπιστοσύνη μας.
- Το κόμμα είναι το φίλτρο που θα μας σταματήσει από πράγματα που βλέπουμε και δεν μας αρέσουν. Κόμμα με ίση συμμετοχή ανδρών και γυναικών. Οι άνδρες δεν ακούν τα αιτήματα των γυναικών. Δεν έχω καμία εμπιστοσύνη σε ένα κόμμα που δεν ακούει τις γυναίκες. Δεν έχουμε εγγυήσεις για τη στρατηγική μας. Και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός να ήταν και ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης στη θέση του Βαρουφάκη, τα ίδια θα έλεγαν για την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης, γιατί ήθελαν να αποτύχει η Αριστερά.
Ο κ. Τσακαλώτος εξήρε, ακόμα, το έργο ορισμένων μελών της κυβέρνησης.
- Δεν θα είχαμε την Εθνική Σύνταξη χωρίς τον Γ. Κατρούγκαλο, δεν θα είχαμε σώσει τους ανασφάλιστους αν δεν ήταν ο Ξανθός, δεν θα είχαμε σώσει το νόμο Κατσέλη αν δεν ήταν ο Σταθάκης. Είμαι περήφανος που «περάσαμε» τις φυλακές τρίτου τύπου. Είμαι περήφανος για τη κόντρα του Ν. Φίλη με την Εκκλησία και είμαι απογοητευμένος με το πόσο λίγοι διανοούμενοι τον υποστήριξαν. Κάναμε ένα συμβιβασμό αλλά κάναμε μια αριστερή πολιτική για την παιδεία, την υγεία προς όφελος της κοινωνίας.
Ο γραμματέας του κόμματος Πάνος Ρήγας, στην τοποθέτησή του, εμφανίστηκε αρκετά κριτικός ως προς την κυριαρχία των τάσεων στο κόμμα:
- Το μοντέλο που διαμόρφωσαν οι τάσεις, και που επέβαλε η προηγούμενη ηγεσία του κόμματος, δεν ανταποκρίνεται στις αξίες της Αριστεράς, ήταν ένα μοντέλο ανεντιμότητας.
- Στην Αριστερά χρωστάνε και οι δομές και τα πρόσωπα, δεν χρωστά η Αριστερά στις δομές.
Βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι αν θέλουμε ένα Κόμμα-αυτοσκοπός που θα αρκείται στην παρουσία των στελεχών, ή μια εργαλειακή αντίληψη για το Κόμμα, πώς δηλαδή το Κόμμα θα οδηγεί την κοινωνία προς τα μπρος.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης είπε:
- Αντιλαμβάνομαι το Συνέδριο αυτό, ως ένα συνέδριο δικαίωσης και ευθύνης. Η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων ήταν έκφραση βαθιάς ανάγκης και όχι ένα τυχαίο γεγονός. Βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου εγχειρήματος. Είναι ένα συνέδριο ευθύνης καθώς είμαστε στη ‘μέση του ποταμού’. Νομίζω ότι αυτό που συζητούμε είναι η ιδέα ενός νέου ξεκινήματος. Διαμορφώνονται για πρώτη φορά οι συνθήκες για ένα άλμα προς τα μπρος. Αναγκαίο ένα συγκεκριμένο σχέδιο που θα εξειδικεύει τους στόχους μας για την περαιτέρω διακυβέρνηση. Ο αριστερισμός μας πρέπει να δοκιμαστεί στο πεδίο της ισχυροποίησης των δεσμών μας με την κοινωνία καθώς και στο έδαφός της αριστερής κυβερνησιμότητας.
Ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς, ανέφερε:
- Δεν θα μας επιβάλλουν οι αντίπαλοι να πούμε ότι ντρεπόμαστε που τους νικήσαμε. Θα τελειώσουμε οριστικά με την Αριστερά που αυτομαστιγώνεται. Η κοινωνία πήγε με το ΣΥΡΙΖΑ γιατί κατάφερε να κάνει πολιτικό πρόγραμμα το ξέσπασμα της κοινωνίας και των αγανακτισμένων. Επιπλέον δικαιώθηκε η στρατηγική μας για την Ευρώπη. Ποιος πίστευε ένα χρόνο πριν ότι θα προχωρούσαμε στην πράξη την ενότητα των χωρών του Νότου. Ο Νίκος Παππάς αναφέρεται στις δικαιώσεις που πέτυχε η κυβέρνηση π.χ. με τις προσλήψεις αναπληρωτών μεγάλο μέρος αυτών στην ειδική αγωγή. Διαφωνώ ριζικά με όσους λένε ότι το πρόγραμμα που ασκούμε είναι ακραία νεοφιλελεύθερο. Η συμφωνία είναι μείγμα που αποτυπώνει και τη δική μας πολιτική και όσα επιβλήθηκαν από τους εταίρους μας. Είμαστε περήφανοι που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στο τιμόνι της χώρας.
Ιδιαίτερα κριτική ήταν, τέλος, η τοποθέτηση του μέλους της ΠΓ Νάσου Ηλιόπουλου:
Τόνισε πως «αν σκεφτούμε την πορεία μας», από το κοινωνικό φόρουμ έως τον Δεκέμβρη του 2008 και το αίτημα για κυβέρνηση της Αριστεράς, το κοινό χαρακτηριστικό πάντα ήταν ότι «σκεφτόμασταν αυτό που για τους άλλους φαινόταν αδιανόητο». «Έτσι και σήμερα», τόνισε, «δεν πρέπει να περιοριστούμε στο ρόλο μιας ανθρώπινης διαχείρισης, αλλά να σχεδιάσουμε τις μάχες που θα μας επιτρέψουμε να σπάσουμε την επιτροπεία και να ξανασκεφτούμε το αδιανόητο».
«Κόμμα ενιαίο», εξήγησε, σημαίνει ότι κρινόμαστε πρώτα απ’ όλα τη στιγμή της μάχης, αναφέροντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το δημοψήφισμα, όπου κεντρικά στελέχη είτε δεν τοποθετήθηκαν είτε δεν υποστήριζαν κεντρικά τη γραμμή, όπως ανέφερε. Ως προς το «μαζικό κόμμα», είπε ότι για να μαζικοποιηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει τα μέλη να αισθάνονται ότι έχουν λόγο και πως έχει νόημα η συμμετοχή τους. Φέρνοντας παράδειγμα ως προς αυτό, ανέφερε ότι κανείς δεν έχει απαντήσει ‘γιατί ενώ υπήρχε ομόφωνη απόφαση Κεντρικής Επιτροπή και Πολιτικής Γραμματείας ποτέ δεν ψηφίστηκαν οι συλλογικές συμβάσεις'. Ο κ. Ηλιόπουλος μίλησε για την έννοια του δημοκρατικού κόμματος, αναφέροντας πως αυτό σημαίνει ότι η «γραμμή» βγαίνει μέσα από τις διαδικασίες και ότι δεν μπορεί, π.χ., η ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ μέσα από συνεντεύξεις «στα Νέα» να λέει ποια είναι η άποψη της κυβέρνησης για τις ιδιωτικοποιήσεις.
Ο Νάσος Ηλιόπουλος αναφέρθηκε, επίσης, στη δέσμευση της κοινής υπόθεσης της Αριστεράς, επικαλούμενος ως προς αυτό, το παράδειγμα αριστερής ευρωβουλευτού από την Ιρλανδία η οποία είδε δηλώσει ότι επί χρόνια δεν γνώριζε τον μισθό της από το ευρωκοινοβούλιο καθώς αυτός πήγαινε απ’ ευθείας στο κόμμα. Πρόσθεσε ότι στην Ιρλανδία οι αριστεροί πολιτικοί παίρνουν μισθό ίσο με τον μισθό του βιομηχανικού εργάτη.
