Πολιτική «θύελλα» έχει προκαλέσει η επιστολή του υπουργού Οικονομικών προς τους θεσμούς, μετά και τη δημοσιοποίησή της από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο σήμερα το μεσημέρι. Για επιστολή «μετάνοιας» και «υποτέλειας» μιλά η ΝΔ, με το Μέγαρο Μαξίμου να ανταπαντά ότι η συμμαχία των προθύμων «αποκαλύπτεται για άλλη μια φορά». Στο «χορό» των ανακοινώσεων μπήκαν και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Στη δημοσιότητα δόθηκε σήμερα το μεσημέρι από τον ίδιο τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, η περίφημη επιστολή που είχε αποστείλει πριν λίγες μέρες στους επικεφαλής των θεσμών.
Πιο συγκεκριμένα, την Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου, ο υπουργός Οικονομικών έστειλε επιστολή προς τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, σε συνέχεια της έκθεσης των θεσμών σχετικά με το βοήθημα στους συνταξιούχους και την αναστολή του ΦΠΑ στα νησιά.
Η επιστολή αυτή φαίνεται ότι συνέβαλε στο «ξεπάγωμα» των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος. Βρέθηκε, όμως, τα προηγούμενα εικοσιτετράωρα στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης, με την αξιωματική αντιπολίτευση ειδικότερα να σηκώνει τους τόνους, κατηγορώντας μέχρι και σήμερα το πρωί την κυβέρνηση ότι υπογράφει επιστολές συμμόρφωσης και καλώντας την να την φέρει στη δημοσιότητα.
Λίγες ώρες αργότερα, με μια αιχμηρή δήλωση-απάντηση προς τη ΝΔ, ο υπουργός Οικονομικών έδωσε στη δημοσιότητα το πλήρες περιεχόμενο της επιστολής. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέφερε στη δήλωσή του:
«Η ΝΔ στην αρχή υποστήριζε ότι η κυβέρνηση δίνει ψίχουλα στους συνταξιούχους. Στη συνέχεια, μόλις μίλησε με ακραίους κύκλους, είπε ότι καταστρέφουμε τη χώρα και εκτροχιάζουμε το πρόγραμμα. Την επόμενη γελοιοποιήθηκε στη Βουλή ψηφίζοντας ‘παρών’ και δηλώνοντας ότι συνταξιούχοι προσεγγίζουν στελέχη της για να τους δηλώσουν ότι δεν έχουν ανάγκη τη 13η σύνταξη! Αργότερα παρακαλούσαν να μην ξεπαγώσουν τα μέτρα για το χρέος, που οι ίδιοι πριν ένα μήνα χαρακτήρισαν αστεία.
Και μετά τη ψυχρολουσία της ΝΔ -παραμονή Χριστουγέννων, ενεργοποιήθηκαν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα- επιμένει να ζητά μια επιστολή, της οποίας το πλήρες περιεχόμενο γνωστοποίησα με ευθύνη και εντιμότητα, ενώ πολύ καλά γνωρίζετε πως δεν είναι πολιτικά ορθό να δίνεις πρώτα στα ΜΜΕ και κατόπιν στους αποδέκτες μια επίσημη επιστολή.
Επειδή, όμως, από ό,τι φαίνεται η επιθυμία της ΝΔ για πολιτικές γκάφες και επικοινωνιακά αυτογκόλ δεν έχει τέλος, δίνω -χωρίς καμιά παρέκκλιση της θεσμικής διαδικασίας- στη δημοσιότητα την πλήρη επιστολή, περιμένοντας με ανυπομονησία το νέο επεισόδιο επικοινωνιακού αυτοχειριασμού από την αξιωματική αντιπολίτευση».
Ο υπουργός Οικονομικών έδωσε στη δημοσιότητα μετάφραση της επιστολής του στα ελληνικά, καθώς και το πρωτότυπο κείμενο.
Με την επιστολή αυτή, ο κ. Τσακαλώτος τονίζει ότι το μέτρο για τις συντάξεις είναι «μια εφάπαξ πληρωμή», χωρίς να «υπάρχει πρόθεση να αποτελέσει μόνιμο κομμάτι της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού», καθώς και ότι η αναστολή του ΦΠΑ για συγκεκριμένα νησιά στο Αιγαίο θα ισχύσει μόνο για το 2017.
Δηλώνει, ακόμα, πως σε περίπτωση «που τα αποτελέσματα του προϋπολογισμού για το 2016 δεν επιτυγχάνουν τον συμφωνημένο στόχο» - που, όπως σημειώνεται, είναι εξαιρετικά απίθανο- «οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα στο πεδίο των δαπανών για τις συντάξεις, για να καλύψουν τη διαφορά ανάμεσα στο αποτέλεσμα και τον δημοσιονομικό στόχο του 2016». Με άλλα λόγια, σε τέτοια περίπτωση, θα ενεργοποιηθεί ο περίφημος «κόφτης».
Η επιστολή του υπουργού Οικονομικών (ανεπίσημη μετάφραση)
«Σε απάντηση της προκαταρκτικής έκθεσης των θεσμών σχετικά με τα μέτρα για τις συντάξεις και τον ΦΠΑ, τις οποίες πρόσφατα νομοθέτησαν και εφάρμοσαν οι ελληνικές αρχές, καθώς και τις απόψεις που εκφράστηκαν στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη του Euroworking Group της 20ης Δεκεμβρίου, θα ήθελα να αποσαφηνίσω τα παρακάτω.
Αναφορικά με το μέτρο για τις συντάξεις, αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο και εγώ έχουμε ξεκαθαρίσει δημόσια, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, ότι αυτή είναι μια εφάπαξ πληρωμή και δεν υπάρχει πρόθεση να αποτελέσει μόνιμο κομμάτι της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, που τέθηκε πρόσφατα σε εφαρμογή. Αναφορικά με την προσωρινή αναστολή του ΦΠΑ για επιλεγμένα νησιά του Αιγαίου, το μέτρο περιορίζεται μόνο στο 2017 και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου στον προϋπολογισμό του 2017.
Οι ελληνικές αρχές παραμένουν απολύτως δεσμευμένες στην εκτέλεση της συμφωνημένης δημοσιονομικής πορείας η οποία βασίζεται σε στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 0,5%, 1,75% και 3,5% του ΑΕΠ για το 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα. Οι ελληνικές αρχές θα ενεργοποιήσουν τον έκτακτο δημοσιονομικό μηχανισμό (contingency fiscal mechanism), ο οποίος περιλαμβάνεται στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, όπως περιγράφεται στο Νόμο 4389/16, σε περίπτωση που τα στοιχεία τα οποία θα επικυρώσει η Eurostat δείχνουν ότι οι παραπάνω δημοσιονομικοί στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που τα αποτελέσματα του προϋπολογισμού για το 2016 δεν επιτυγχάνουν τον συμφωνημένο στόχο, γεγονός που θεωρούμε εξαιρετικά απίθανο, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα στο πεδίο των δαπανών για τις συντάξεις, για να καλύψουν τη διαφορά ανάμεσα στο αποτέλεσμα και τον δημοσιονομικό στόχο του 2016.
Eπί της διαδικασίας, αναγνωρίζω ότι μέτρα με δημοσιονομικές επιπτώσεις πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών μας από το Μνημόνιο. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση μίας μόνιμης δημοσιονομικής υπεραπόδοσης σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος, όπως αυτή διαπιστώνεται από τα ετήσια αποτελέσματα του προϋπολογισμού που επικυρώνει η Eurostat, οι ελληνικές αρχές θα συμφωνήσουν με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των αξιολογήσεων, σχετικά με τη χρήση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου. Αναγνωρίζουμε ότι ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας (ειδικά στο Πρόγραμμα για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) και/ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών που προκύπτουν από τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Ειδάλλως, θα χρησιμοποιήσουμε την υπεραπόδοση για τη δημιουργία ενός «μαξιλαριού ρευστότητας» (cash buffer) ή/και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα του Eurogroup στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου.
Ελπίζω ότι αυτές οι διευκρινίσεις επανεπιβεβαιώνουν στο Eurogroup την απόλυτη δέσμευση μας να παραμείνουμε συμμορφωμένοι με τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από το Μνημόνιο, τόσο επί της ουσίας όσο και επί της διαδικασίας της συνεργασίας με τους εταίρους μας».
Η επιστολή (το πρωτότυπο κείμενο)
Dear Mr. President,
Dear Managing Director,
In response to the institutions' preliminary assessment of the measures on pensions and VAT which were recently legislated and implemented by the Greek authorities and the views expressed at the extraordinary EWG teleconference on 20 December, I would like to clarify the following.
As regards the pension measure, please note that both the Prime Minister and myself have made it publicly clear, and will continue to do so, that this is a one-off payment that is not intended to become a permanent feature of the recently enacted pension reform. As regards the temporary suspension of the VAT for selected Aegean islands, the measure is limited to 2017 only and is fully funded in the 2017 budget.
The Greek authorities remain fully committed to pursue the agreed fiscal path that is based on primary surplus targets of 0.5, 1.75 and 3.5 percent of GDP in 2016, 2017 and 2018 respectively. The Greek authorities will activate the contingency fiscal mechanism, put in place in the context of the first review, as foreseen in Law 4389/16, in case outturn data validated by Eurostat shows that those agreed targets were not met. In particular, in the event that the budgetary outturn for 2016 does not meet the agreed target, which we consider extremely unlikely, the Greek authorities commit to undertake compensatory measures in the area of pension expenditures, to make up the difference between the outcome and the fiscal target for 2016.
On process, I recognize that measures with fiscal implications need to be discussed and agreed with the institutions in line with our MoU commitments. In particular, in case of permanent fiscal over-performance vis-à-vis the programme targets as confirmed by the annual budgetary outturns validated by Eurostat, the Greek authorities will agree with the institutions, in the context of the reviews, on the use of the available fiscal space. We recognize that the available fiscal space may be used on targeted measures to strengthen social protection (especially the Social Solidarity Income Programme) and/or to reduce tax burdens subject to MoU commitments. Otherwise, we will use the over-performance to build cash buffers and/or clear arrears.
The Greek authorities fully recognize that the Eurogroup statements of 25 May and 5 December are premised on continuous adherence to the MoU commitments.
I hope that these clarifications reassure the Eurogroup on our full commitment to remain compliant with our obligations under the MoU, both as regards the substance as well as the process of cooperation with our partners.
Yours faithfully
Euclid Tsakalotos
Minister of Finance
ΝΔ: Εξευτελισμός από Τσακαλώτο και Τσίπρα – Μαξίμου: Η συμμαχία των προθύμων αποκαλύπτεται
Μετά τη δημοσιοποίηση της επιστολής Τσακαλώτου, ο εκρόσωπος Τύπου της ΝΔ Βασίλης Κικίλιας δήλωσε ότι από σήμερα η έννοια εξευτελισμός έχει ονοματεπώνυμο: Ευκλείδης Τσακαλώτος και Αλέξης Τσίπρας», επισημαίνοντας πως «όλοι τώρα καταλαβαίνουν γιατί έκρυβαν την επιστολή, την οποία έδωσε στη δημοσιότητα μετά από την πίεση της Νέας Δημοκρατίας και αφού είχε διαρρεύσει στα ΜΜΕ».
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου της ΝΔ, ο κ. Τσακαλώτος και ο κ. Τσίπρας ζητούν συγγνώμη για το εφάπαξ βοήθημα στους συνταξιούχους και δεσμεύονται ότι δεν πρόκειται να δοθεί ξανά στο μέλλον ανάλογο βοήθημα.
«Επαναλαμβάνουν πέντε φορές ότι θα κάνουν τα πάντα για να τηρήσουν τις μνημονιακές δεσμεύσεις τους, κόβοντας ξανά τις συντάξεις. Επιστολή μετάνοιας, επιστολή υποτέλειας, επιστολή παραδοχής», υπογραμμίζει ο κ. Κικίλιας, κάνοντας λόγο για επιστολή επιβεβαίωσης ότι ο κ. Τσίπρας είναι τελικά ο καλύτερος σύμμαχος των ακραίων κύκλων των δανειστών, εγκλωβίζοντας τη χώρα σε συνεχιζόμενη λιτότητα με αντάλλαγμα την παραμονή του στην εξουσία. «Είναι υπόλογος στα μάτια των δοκιμαζόμενων Ελλήνων. Όσο γρηγορότερα φύγει, τόσο καλύτερο για τη χώρα», κατέληξε, στη δήλωσή του, ο εκπρόσωπος της ΝΔ.
Στην αντεπίθεση πέρασε το Μέγαρο Μαξίμου. «Η ‘συμμαχία των προθύμων’, αποκαλύπτεται για άλλη μια φορά», δήλωσαν κυβερνητικές πηγές, προσθέτοντας ότι αυτή η συμμαχία «προσπαθεί με ψέματα να καλύψει τη γύμνια της και τις προσπάθειες που έκανε για να μην στηριχθούν οι χαμηλοσυνταξιούχοι».
Οι ίδιες πηγές τόνισαν:
«1. 1.600.000 χαμηλοσυνταξιούχοι πήραν εφάπαξ την 13η σύνταξη. Οι μόνοι που είπαν όχι στους χαμηλοσυνταξιούχους ήταν ο Κυρ. Μητστοτάκης και η ΝΔ μετά από οδηγίες...
2. Η αναστολή αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά που δέχονται προσφυγικές ροές ήταν για το 2017. Ήταν σαφές και στην σχετική τροπολογία στη Βουλή. Ούτε αυτό δεν κατάλαβαν στη ΝΔ και το Ποτάμι; Η τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή σημείωνε: ‘Από 1/1/2017 εφαρμόζονται οι ίδιοι συντελεστές ΦΠΑ σε όλη την χώρα, εκτός από τα νησιά των νομών [...] όπου παρατείνεται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ μέχρι 31/12/2017’. Τι δεν κατάλαβαν; Στη Βουλή οι ηγεσίες της ΝΔ και του Ποταμιού πάνε μόνο για την ‘ατάκα’ χωρίς να γνωρίζουν τι ψηφίζουν;...
3. Για πρώτη φορά σε επίσημο έγγραφο, την επιστολή, που έγινε αποδεκτή στο σύνολό της, αναφέρεται ότι "ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας (ειδικά στο Πρόγραμμα για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) και/ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών που προκύπτουν από τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Ειδάλλως, θα χρησιμοποιήσουμε την υπεραπόδοση για τη δημιουργία ενός «μαξιλαριού ρευστότητας» (cash buffer) ή/και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών". Διαφωνεί η ΝΔ; Κατ' αυτή η υπεραπόδοση προς τα που πρέπει να κατευθύνεται; Η κυβέρνηση με τις πράξεις της και τα κείμενά της δείχνει την κατεύθυνση.
4. Ο Κυρ. Μητσοτάκης που υπόσχεται στους θεσμούς να υλοποιήσει ό,τι θέλουν "και πέρα από το πλαίσιο όσων έχουν συμφωνηθεί" (ομιλία στη ΔΕΘ) και διαφωνεί με την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων, σήμερα για τι ακριβώς προσπαθεί να πείσει την κοινωνία; Αν εκτιμά ότι έκανε λάθος ας βγει δημόσια να το ομολογήσει. Δεν είναι ντροπή».
Οι πηγές της κυβέρνησης σημειώνουν με νόημα σε σχετικό υστερόγραφο:
«Στη Θεσσαλονίκη ο Κυρ. Μητσοτάκης είχε εξαγγείλει δύο συντελεστές ΦΠΑ: 11% και 22%. Τα φάρμακα, που σήμερα είναι στο χαμηλό ΦΠΑ (6,5%), που θα τα εντάξει; Θα απαντήσει ποτέ; Για να γνωρίζουν οι πολίτες...»
Αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης
Την αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης προκάλεσε η δημοσιοποίηση της επιστολής Τσακαλώτου.
Για «επιστολή ντροπής» έκανε λόγο η Δημοκρατική Συμπαράταξη, τονίζοντας:
«Παίρνουν πίσω με ταπεινωτικό τρόπο όλα όσα έλεγαν. Για μια ακόμη φορά, εκθέτουν τη χώρα, βουλιάζουν στα ψέμματά τους. Όμως το «μάρμαρο» δυστυχώς το πληρώνει ο Ελληνικός λαός», σημειώνει η Δημοκρατική Συμπαράταξη, παραθέτοντας τι έλεγε ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών σε αντίστιξη με τα όσα λέει η επιστολή.
Το ΚΚΕ, σε ανακοίνωσή του, αναφέρει: «Η επιστολή Τσακαλώτου όχι μόνο επιβεβαιώνει ότι το εφάπαξ βοήθημα ήταν το άλλοθι για τα νέα σκληρά μέτρα που έρχονται απ’ τη νέα χρονιά, αλλά και ότι οι μισθοί, οι συντάξεις και συνολικά τα λαϊκά δικαιώματα θα βρίσκονται διαρκώς υπό την απειλή της επίτευξης των ματωμένων πλεονασμάτων, τη στιγμή που το κεφάλαιο παραμένει στο απυρόβλητο».
Το Ποτάμι δηλώνει ότι «η επιστολή μετάνοιας του κ. Τσακαλώτου είναι μνημείο της κυβερνητικής διγλωσσίας: άλλα στους Έλληνες, άλλα στους εταίρους». «Αφού ο κ. Τσακαλώτος λέει απολογητικά ‘δεν θα το ξανακάνουμε’, αναλαμβάνει τη δέσμευση οποιαδήποτε νέα κίνηση τέτοιου είδους να γίνει μόνο ύστερα από την έγκριση των εταίρων», τονίζει το Ποτάμι.
«Δεν περιμέναμε τίποτα διαφορετικό. Οι πολίτες έχουν μάθει πλέον ότι ο κ. Τσίπρας και οι υπουργοί του χρησιμοποιούν βαρύγδουπες εκφράσεις για εσωτερική κατανάλωση την ίδια στιγμή που αναλαμβάνουν νέες δεσμεύσεις», καταλήγει.
Η Ένωση Κεντρώων, σημειώνει από την πλευρά της: «οι εκδοχές είναι δυο: Οικουμενική τώρα χωρίς εκλογές ή εκλογές τώρα και δεύτερες εκλογές σε έξι μήνες και οικουμενική τότε μετά τις δεύτερες εκλογές. Ένα πολιτικό σύστημα αιχμάλωτο των λαθών του παρελθόντος και μια Ελλάδα που για πολύ ακόμη θα αλληθωρίζει στο Grexit».
Ανακοίνωση εξέδωσε και η Λαϊκή Ενότητα, κάνοντας λόγο για «επιστολή, μνημείο υποταγής και εθελοδουλίας» που «προσβάλλει τον ελληνικό λαό και την ιστορία αυτής της χώρας». Όπως επισημαίνει η ΛΑΕ, η επιστολή «δηλώνει ότι αυτός ο τόπος, στα χέρια μιας αδίστακτης νεοαποικιοκρατίας, έχει καταντήσει, με ευθύνη μιας υπαλληλικής κυβέρνησης, κάτι χειρότερο από προτεκτοράτο».
Η επιστολή, μνημείο υποταγής και εθελοδουλίας, του Ευκλ. Τσακαλώτου προσβάλλει τον ελληνικό λαό και την ιστορία αυτής της χώρας, ενώ δηλώνει ότι αυτός ο τόπος, στα χέρια μιας αδίστακτης νεοαποικιοκρατίας, έχει καταντήσει, με ευθύνη μιας υπαλληλικής κυβέρνησης, κάτι χειρότερο από προτεκτοράτο», αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Λαϊκή Ενότητα.
«Είναι προκλητικό, πάντως, να ασκούν κριτική για την επιστολή και τις γονυκλισίες της κυβέρνησης Τσίπρα όλοι όσοι τα προηγούμενα χρόνια εφάρμοζαν ανάλογες πρακτικές αναξιοπρέπειας και υποτέλειας με θύμα τον κόσμο της εργασίας, τους συνταξιούχους και τον ελληνικό λαό».
«Ο τόπος, μπροστά στον καινούργιο χρόνο, χρειάζεται μια μεγάλη δημοκρατική ανατροπή με την κινητοποίηση του λαού και την άμεση συνεργασία σε ένα κοινό ανατρεπτικό μέτωπο όλων των πραγματικών αριστερών, ριζοσπαστικών και δημοκρατικών αντιμνημονιακών δυνάμεων», καταλήγει η Λαϊκή Ενότητα.
