Ξεκίνησε σήμερα η ιστορική διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό, μία κορυφαία διπλωματική «μάχη» χωρίς προγραμματισμένο τέλος. Το καθεστώς εγγυήσεων και ο στρατός κατοχής βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
«Πρεμιέρα» έκανε σήμερα στην ελβετική πρωτεύουσα η πολυμερής διεθνής διάσκεψη, με στόχο την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο Κυπριακό.
Γύρω στις 12:40 ώρα Ελβετίας (13.40 ώρα Ελλάδος) ολοκληρώθηκε η πρώτη σύνοδος της διάσκεψης, με ένα γύρο τοποθετήσεων από τα μέρη που συμμετέχουν. Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, σύμφωνα με πληροφορίες, αναφέρθηκε στη διττή ιδιότητα της παρουσίας του στη διάσκεψη -αυτή του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ηγέτη της ελληνοκυπριακής πλευράς- και κατέθεσε την πρότασή του για την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και της σύστασης πολυεθνικής.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος μίλησε μεταξύ άλλων και για το σύμφωνο φιλίας. Ακολούθησε η παρέμβαση του Τούρκου ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, του Βρετανού ομόλογού του Μπορίς Τζόνσον και τελευταίος μίλησε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Σημειώνεται ότι η διάσκεψη γίνεται υπό την προεδρία του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και σε αυτή συμμετέχουν: ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής πλευράς Μουσταφά Ακιντζί, ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Έιντε, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς, ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο ΥΠΕΞ του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον. Ελλάδα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο αποτελούν τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις στη διαδικασία.
Στη διάσκεψη παρευρίσκεται, ακόμα, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ενώ θα βρεθεί στη διαδικασία και η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι, αλλά και ο υφυπουργός ΕΕ του Ηνωμένου Βασιλείου Σερ Άλαν Ντάνκαν.
Κυβέρνηση: Αν διαφανεί πιθανότητα λύσης, θα πάει και ο πρωθυπουργός
Προς το παρόν, η Ελλάδα εκπροσωπείται από τον Νίκο Κοτζιά. Όπως, όμως, σημείωνε κορυφαία κυβερνητική πηγή στο ΑΠΕ -ΜΠΕ, «κατά τη διάρκεια των συνομιλιών αν διαφανεί πιθανότητα λύσης, τότε θα αναλάβουν οι πρωθυπουργοί». Τότε και μόνο, αν διαφανεί λύση δηλαδή, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας θα προσέλθει στη Γενεύη. Όσον αφορά αυτή καθαυτή τη διάσκεψη, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο χρονικής επιμήκυνσής της, ενώ από την πρώτη στιγμή είχε διευκρινιστεί, ούτως ή άλλως, ότι είναι μια διαδικασία χωρίς τέλος (open ended).
Αναστασιάδης: σταθμός η κατάθεση χαρτών
Χθες, στις συνομιλίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, ήταν η πρώτη φορά που ανταλλάχθηκαν χάρτες, όπως σημείωνε η Λευκωσία, γεγονός που επέτρεψε στον Νίκο Αναστασιάδη να κάνει λόγο για «σταθμό στην ιστορία του Κυπριακού». Αυτό δεν σημαίνει, όπως διευκρίνιζε ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης, ότι δεν υπάρχουν ενστάσεις επί της τουρκοκυπριακής πρότασης. Ενστάσεις, που κατατέθηκαν, ήδη, γραπτώς, από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, στον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί.
«Σταθμό στην ιστορία του Κυπριακού (είναι) η κατάθεση χαρτών»: αυτή ήταν η πρώτη αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας, διά του Προέδρου Αναστασιάδη, μέσω twitter. Ο κ. Αναστασιάδης πρόσθεσε: «Συνεχίζουμε με συνέπεια την προσπάθεια ικανοποίησης των προσδοκιών του κυπριακού λαού».
Αντ. Γκουτέρες: Είμαστε κοντά στη δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία
Στη μίνι συνέντευξη που παραχώρησε ο νέος γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, έχοντας στο πλάι του τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί, χαρακτήρισε εποικοδομητικές τις ως τώρα συνομιλίες, με την επισήμανση ότι τα Ηνωμένα Έθνη αναζητούν μια μόνιμη, και όχι μια βιαστική λύση. «Είμαστε πολύ κοντά σε μία ρύθμιση για τη δημιουργία μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδιακής Κύπρου», δήλωσε εξάλλου.
Αναλυτικά, ο κ. Γκουτέρες εξήρε τους δύο ηγέτες για το θάρρος που επέδειξαν στον 20μηνο διάλογο για τη δημιουργία των προϋποθέσεων, ώστε η Κύπρος να είναι και πάλι ενωμένη. Χάρη στις προσπάθειες των δύο ηγετών είναι εφικτό να ξεκινήσει σήμερα στη Γενεύη η ιστορική διάσκεψη για την Κύπρο, όπου για πρώτη φορά κάθισαν στο τραπέζι όχι μόνο οι δύο κοινότητες, αλλά και οι εγγυήτριες δυνάμεις, υπογράμμισε ο επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού.
Η πρωινή συνεδρίαση ήταν εξαιρετικά εποικοδομητική, υποστήριξε, καθώς αναγνωρίστηκε η πολυπλοκότητα των ζητημάτων στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής πλευράς σε θέματα ασφαλείας, επεσήμανε ο κ. Γκουτέρες.
Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε πως «δεν θέλουμε μια άμεση λύση που απλώς θα μπαλώνει την κατάσταση, αλλά μια βιώσιμη λύση για τις δύο κοινότητες, αλλά και για την Κυπριακή Δημοκρατία».
Αναγνώρισε δε, ότι υπάρχει ασφαλώς ακόμη αρκετός δρόμος να διανυθεί. Άλλωστε, όπως ανέφερε, θαύματα και άμεση λύση κανείς δεν περιμένει, αντιθέτως επιζητείται μια σταθερή και βιώσιμη λύση για τις κοινότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας και τόνισε πως θα αξιοποιηθεί όσος χρόνος είναι απαραίτητος για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί. Ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών είναι να υποστηρίζει τις δύο πλευρές, ώστε να είναι σε θέση να φτάσουν σε συμφωνία, συμπλήρωσε, για να υπογραμμίσει στη συνέχεια, πως «η λύση θα είναι ένα σύμβολο ελπίδας γι’ όλο τον κόσμο».
Στόχος είναι, όπως είπε αμέσως μετά, η εξεύρεση λύσης σε σειρά ζητημάτων, με την επισήμανση «είμαστε πολύ κοντά σε μία ρύθμιση για τη δημιουργία μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδιακής Κύπρου».
Ο Αντόνιο Γκουτέρες έκανε επίσης αναφορά στα δημοψηφίσματα, αναφορά που προκάλεσε το θετικό νεύμα του Κύπριου Προέδρου: η συμφωνία δεν θα είναι συμφωνία ανάμεσα στους δύο ηγέτες, αλλά θα πρέπει να επικυρωθεί από το λαό μέσα από δημοψηφίσματα. Με άλλα λόγια, είτε θα υπάρξει καθαρή λύση, η οποία θα υποστηρίζεται από τις δύο πλευρές και τους πολίτες, είτε θα υπάρξει αποτυχία, σημείωσε.
Στο ερώτημα αν αναμένονται οι ηγέτες των τριών εγγυητριών δυνάμεων, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ διευκρίνισε ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν για όσο διάστημα χρειαστεί και με τη συμμετοχή ηγετών, εφόσον αυτή απαιτείται.
Τέλος, ανέφερε ότι οι συνομιλίες για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις είναι στην αρχή τους, εκφράζοντας την ελπίδα για επιτυχή κατάληξη, αφού αυτό είναι κάτι που αξίζει ο λαός της Κύπρου και χρειάζεται όλος ο κόσμος.
Κοτζιάς: Να υπάρξει χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των στρατευμάτων
Τη συμμετοχή της Ελλάδας με εποικοδομητικές προτάσεις στη διάσκεψη, έτσι ώστε να βρεθεί λύση που να ανταποκρίνεται στις ανησυχίες ασφάλειας και των δύο κοινοτήτων και να αποδίδει τη μέγιστη δυνατότητα ισότητας, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς κατά την παρέμβασή του στο πρώτο μέρος της πολυμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Η Ελλάδα, όπως τόνισε ο κ. Κοτζιάς, θεωρεί ότι το καθεστώς των εγγυήσεων είναι παρωχημένο, και ότι δεν μπορούν να υπάρχουν εγγυήσεις και παρεμβατικά δικαιώματα σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ και επισήμανε ότι είναι απαραίτητο να αποσυρθούν τα τουρκικά στρατεύματα και να υπάρξει ένα δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των στρατευμάτων.
Σημείωσε δε, ότι θα μπορούσε το θέμα της Ασφάλειας να καλυφθεί από μία καλύτερη αστυνόμευση σε πολιτειακό, ομοσπονδιακό επίπεδο, με μία ομοσπονδιακή και ενδεχομένως, μία διεθνή αστυνομική δύναμη.
Η καλύτερη εγγύηση βέβαια, όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών, είναι η συμμετοχή της Κύπρου στην ΕΕ, καθώς είναι εγγύηση για τα δικαιώματα όλων και χαιρέτισε την παρουσία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ Φεντερίκας Μογκερίνι που δείχνει, όπως είπε, το ενδιαφέρον και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΕΕ.
Επίσης ευχαρίστησε τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουντέρες για τις προσπάθειες που καταβάλουν τα Ηνωμένα Έθνη για την επίτευξη του ιστορικού στόχου της επανένωσης της Κύπρου. Ο ΟΗΕ, σημείωσε ο κ. Κοτζιάς, πρέπει να ακολουθήσει το πνεύμα και το γράμμα του καταστατικού του χάρτη και να είναι θεματοφύλακας των αρχών του.
Έχουμε όλοι ιστορικές ευθύνες για την εμπέδωση της ειρήνης στην περιοχή, είπε ο κ. Κοτζιάς και αναφέρθηκε στο πολιτικό θάρρος του προέδρου Αναστασιάδη και του ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας Μουσταφά Ακιντζί που καταβάλλουν προσπάθειες για να καταλήξουν στην επανένωση του νησιού.
Τόνισε ότι η λύση πρέπει να προστατεύει τα δικαιώματα εξίσου Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων, αλλά και των τριών μειονοτήτων. Και οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να νιώθουν ασφαλείς, τόνισε και πρόσθεσε ότι χρειάζεται μια βιώσιμη, λειτουργική και δίκαιη λύση του Κυπριακού, συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ο κ. Κοτζιάς επισήμανε ότι η Κύπρος πρέπει να γίνει ένας φάρος σταθερότητας και ένα παράδειγμα για όλη τη Μέση Ανατολή. Η λύση θα ήταν φωτεινό παράδειγμα για όλες τις χώρες της περιοχής, θα δημιουργούσε συνθήκες ευημερίας, σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών.
Το μέλλον της Κύπρου, όπως και της Τουρκίας, κατέληξε ο κ. Κοτζιάς, είναι στην ΕΕ, «εμείς πιστεύουμε σε αυτό και θέλουμε να εργαστούμε για την επανένωση του νησιού για να μπορούν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να ονειρεύονται, να μπορούν να αισθάνονται αυτή τη χώρα πατρίδα τους, να μπορούν να χτίσουν με ασφάλεια το μέλλον των παιδιών τους».
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
